Ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο και τη σημασία των Ελληνορθόδοξων Κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή δίνει ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο Middle East Forum και υπογράφει η Nicoletta Kouroushi, υπό τον τίτλο Why Greek Orthodox Communities Matter for the Middle East’s Future.

Σύμφωνα με την ανάλυση, οι Ελληνορθόδοξες κοινότητες διατηρούν μια αδιάκοπη και διαχρονική παρουσία στη Μέση Ανατολή επί αιώνες, φέροντας μια πλούσια πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά με βαθιές ρίζες στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και, κατ’ επέκταση, στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Παρά τον ιστορικό τους ρόλο, σήμερα βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρές προκλήσεις, οι οποίες θέτουν υπό αμφισβήτηση τόσο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους όσο και τη γενικότερη κοινωνική σταθερότητα των χωρών στις οποίες ζουν.

Κεντρικό ζήτημα αποτελεί το οξύ δημογραφικό πρόβλημα. Οι ελληνικές και γενικότερα χριστιανικές κοινότητες της περιοχής αντιπροσωπεύουν σήμερα μόλις το 4% του συνολικού πληθυσμού, όταν στις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το ποσοστό αυτό άγγιζε το 20%. Εκτιμάται ότι ο συνολικός αριθμός των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή ανέρχεται περίπου στα 13 εκατομμύρια.

Η συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια, οι ένοπλες συγκρούσεις και οι οικονομικές κρίσεις έχουν επιταχύνει τη μείωση του χριστιανικού πληθυσμού. Ενδεικτικά, ο συνολικός πληθυσμός της περιοχής αυξήθηκε από περίπου 356 εκατομμύρια το 2010 σε 440 εκατομμύρια το 2020, με το 94% να είναι Μουσουλμάνοι. Την ίδια στιγμή, το ποσοστό των Χριστιανών μειώθηκε από 3,3% σε 2,9%. Μεταξύ των χωρών που επλήγησαν περισσότερο συγκαταλέγεται η Συρία, όπου οι συγκρούσεις είχαν καταστροφικές συνέπειες για τις ιστορικές χριστιανικές κοινότητες.

Στην Αίγυπτο, οι Κόπτες Χριστιανοί αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% του πληθυσμού. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, σημαντική μείωση του χριστιανικού πληθυσμού παρατηρήθηκε μετά την Αραβική Άνοιξη και την πολιτική αστάθεια που ακολούθησε, ιδίως κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του Mohamed Morsi.

Παρά τις πιέσεις και τις δυσκολίες, οι Ελληνορθόδοξες κοινότητες εξακολουθούν να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διατήρηση της κοινωνικής ισορροπίας σε πόλεις και κωμοπόλεις της Μέσης Ανατολής. Η παρουσία τους ενισχύει την εκπαίδευση, τη διαπολιτισμική συνύπαρξη και την πολιτιστική συνέχεια. Όπως τονίζεται στην ανάλυση, σε κοινωνίες που προσπαθούν να εξέλθουν από περιόδους συγκρούσεων, η συνύπαρξη διαφορετικών θρησκευτικών κοινοτήτων συμβάλλει ουσιαστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της κοινωνικής συνοχής.

Το άρθρο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, αν και η κατάσταση διαφέρει από χώρα σε χώρα, η δημογραφική συρρίκνωση παραμένει το πιο επίμονο και μακροπρόθεσμο πρόβλημα για τις ελληνικές ορθόδοξες κοινότητες της περιοχής. Μια μετρημένη, στοχευμένη και καλά σχεδιασμένη υποστήριξη μπορεί να τις βοηθήσει να παραμείνουν ενεργά και δημιουργικά μέλη των κοινωνιών τους. Για την Ελλάδα, αλλά και για τους δυτικούς εταίρους της, μια τέτοια δέσμευση εξυπηρετεί ευρύτερα στρατηγικά και ανθρωπιστικά συμφέροντα, ενισχύοντας την κοινωνική σταθερότητα και μειώνοντας τις πιέσεις που τροφοδοτούν την περιφερειακή αστάθεια.

(www.meforum.org)