Παρουσίαση του νέου βιβλίου του ιστορικού Αντώνη Χαλδαίου

Η ιστορική πορεία και η συμβολή της ελληνικής παροικίας στη Νιγηρία αναδεικνύονται στο νέο βιβλίο του ιστορικού και συγγραφέα Αντώνη Χαλδαίου, «Η ελληνική κοινότητα στη Νιγηρία», το οποίο φωτίζει μια λιγότερο γνωστή αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πτυχή της ελληνικής διασποράς στην Αφρική.

Όπως ανέφερε ο συγγραφέας σε συνέντευξή του στον Εθνικό Κήρυκα, «η ελληνική παρουσία στη Νιγηρία έχει τις ρίζες της στα τέλη του 19ου αιώνα», όταν η εμπορική εταιρεία ‘Πάτερσον και Ζοχώνης’ (PZ) ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στη Σιέρα Λεόνε και στη συνέχεια στο Λάγκος. Η εταιρεία αυτή προσέλαβε Έλληνες υπαλλήλους, οι οποίοι με τον χρόνο ανέλαβαν διευθυντικές θέσεις, εγκαινιάζοντας έτσι το πρώτο κύμα Ελλήνων μεταναστών προς τη Νιγηρία.

Από το εμπόριο στις μεγάλες βιομηχανίες

Η Νιγηρία αποτέλεσε ελκυστικό προορισμό χάρη στις οικονομικές ευκαιρίες που προσέφερε, ιδίως στον εμπορικό και αργότερα στον βιομηχανικό τομέα, καθώς η χώρα γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη χάρη στα κοιτάσματα πετρελαίου. Οι Έλληνες μετανάστες ασχολήθηκαν αρχικά με το εμπόριο φοινικέλαιου, κακάο και βαμβακερών προϊόντων, ενώ από τη δεκαετία του 1940 και μετά εισήλθαν σε νέους επιχειρηματικούς κλάδους.

Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν σημαντικές προσωπικότητες που διαμόρφωσαν το οικονομικό τοπίο της χώρας:

• Ο Αναστάσιος Λεβέντης, καταγόμενος από την Κύπρο, έφθασε στη Νιγηρία το 1934 και δύο χρόνια αργότερα ίδρυσε την A.G. Leventis, μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιχειρήσεις της χώρας. Το 1951 ίδρυσε τη Nigerian Bottling Company, πρωτοπόρο στη βιομηχανία εμφιάλωσης, που εξελίχθηκε στη σημερινή Coca-Cola HBC (3E).
• Ο Γεώργιος Κουμάνταρος ίδρυσε τη Flour Mills of Nigeria, την πρώτη και μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής αλεύρων στη χώρα.
• Οι Ρωμαίος και Ιωάννης Μπαρμπερόπουλος δημιούργησαν το 1969 τη Nigerian Foundries, το μεγαλύτερο χυτήριο της Νιγηρίας, που εξακολουθεί μέχρι σήμερα να καινοτομεί, εισάγοντας ακόμα και τεχνολογίες 3D εκτύπωσης.
• Παράλληλα, αναπτύχθηκαν μικρότερες ελληνικές επιχειρήσεις, όπως των Φλιώνη, Θωμόπουλου και Μαυρίδη, καθώς και μονάδες σαπωνοποιίας και εμπορικές εταιρείες.

Ελληνική συμβολή στις κατασκευές και στις υποδομές

Κατά τη δεκαετία του 1970, η ελληνική παρουσία επεκτάθηκε στον τομέα των κατασκευών και υποδομών. Η εταιρεία ΕΔΟΚ ΕΤΕΡ ανέλαβε μεγάλα δημόσια έργα, ενώ η Vita Constructions, κυπριακών συμφερόντων, είχε καθοριστικό ρόλο στην κατασκευή κυβερνητικών κτιρίων, καθώς και στη συντήρηση της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Λάγκος και του νέου Μητροπολιτικού Ναού στην Αμπούτζα.

Ακόμη και τα τελευταία χρόνια, παρά τις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, νέοι Έλληνες επιχειρηματίες έχουν μετακινηθεί στη Νιγηρία, δραστηριοποιούμενοι κυρίως στους τομείς του εμπορίου και των κατασκευών.

Προκλήσεις και ανθεκτικότητα

Η ενσωμάτωση των Ελλήνων μεταναστών στη νιγηριανή κοινωνία, όπως τόνισε ο κ. Χαλδαίος, «δεν υπήρξε εύκολη». Οι Έλληνες επιχειρηματίες αντιμετώπισαν ισχυρό ανταγωνισμό από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, όπως η Unilever, καθώς και δύσκολες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες: εμφυλίους πολέμους, τρομοκρατία και απαγωγές. Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική παροικία παρέμεινε στη χώρα, διατηρώντας ενεργό ρόλο στην οικονομία και αναπτύσσοντας στενούς δεσμούς με την πολιτική και κοινωνική ηγεσία της Νιγηρίας.

Μέσα από το φιλανθρωπικό έργο των ελληνικών εταιρειών και τη διαρκή προσφορά στην τοπική κοινωνία, η κοινότητα κατόρθωσε να ενισχύσει τη θετική της εικόνα και να παραμείνει σημείο αναφοράς.

Η ίδρυση της Ελληνικής Κοινότητας και η διατήρηση της ταυτότητας

Η Ελληνική Κοινότητα Λάγκος ιδρύθηκε επίσημα το 1959, με διοικητική εκπροσώπηση από κάθε μεγάλη ελληνική επιχείρηση. Η κοινότητα αυτή υπήρξε το θεμέλιο για τη διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας, μέσω πρωτοβουλιών όπως η ίδρυση σχολείου και η ανέγερση ναού. Μέχρι σήμερα, η Εκκλησία της Αναστάσεως στο Λάγκος αποτελεί πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο για την ομογένεια.

Σήμερα, αν και η ελληνική παροικία στη Νιγηρία αριθμεί περίπου 150–180 άτομα, παραμένει δραστήρια, κρατώντας ζωντανές τις επιχειρήσεις, την πολιτιστική της ταυτότητα και τη σύνδεσή της με την πατρίδα.

Ένα έργο για τον Ελληνισμό της Αφρικής

Το βιβλίο για την ελληνική παρουσία στη Νιγηρία αποτελεί το δωδέκατο έργο του Αντώνη Χαλδαίου αφιερωμένο στην ελληνική διασπορά στην αφρικανική ήπειρο. Ο συγγραφέας συνεχίζει με συνέπεια την έρευνά του για τις μικρές αλλά ουσιαστικές κοινότητες του Ελληνισμού, που άφησαν το αποτύπωμά τους σε διαφορετικά μέρη του κόσμου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το προηγούμενο έργο του, αφιερωμένο στην ελληνική παρουσία στην Τυνησία, μεταφράστηκε πρόσφατα στα γαλλικά και παρουσιάστηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο του Σφαξ, συγκεντρώνοντας θερμή ανταπόκριση από την τοπική κοινωνία και την ελληνική κοινότητα της περιοχής.

Όπως επισημαίνει ο ίδιος,

«Αυτές οι στιγμές επιβεβαιώνουν τη σημασία της καταγραφής και της ανάδειξης των μικρών, αλλά ουσιαστικών κοινοτήτων του Ελληνισμού στο εξωτερικό».

(ekirikas.com)