Η ελληνική παρουσία στη Νιγηρία δεν είναι πολυάριθμη, αλλά είναι ιδιαίτερα δυναμική. Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα, οι Έλληνες επιχειρηματίες συνέβαλαν καθοριστικά στην οικονομία της χώρας, δημιουργώντας εταιρείες που εξελίχθηκαν σε κολοσσούς. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η χώρα –πολέμους, ανασφάλεια και πολιτικές αναταραχές– η ελληνική παροικία παραμένει ενεργή και ακμαία.

Οι απαρχές: Η PZ και το εμπόριο

Η πρώτη ελληνική εταιρεία που δραστηριοποιήθηκε στη Νιγηρία ήταν η Πάτερσον και Ζοχώνης (PZ), στα τέλη του 19ου αιώνα. Ξεκινώντας από τη Σιέρα Λεόνε, επεκτάθηκε στο Λάγος και σε άλλες πόλεις, δημιουργώντας δίκτυο καταστημάτων όπου εργάζονταν Έλληνες. Μέχρι και τη δεκαετία του 1920, η PZ ταυτιζόταν με την παρουσία των Ελλήνων στη χώρα.

Από το εμπόριο στη βιομηχανία

Στις δεκαετίες του ’30 και του ’40 εμφανίστηκαν μικρότερες ελληνικές εταιρείες, ενώ την ίδια εποχή οι μεγάλες βρετανικές και γαλλικές πολυεθνικές, με κυρίαρχη την Unilever, επιχείρησαν να περιορίσουν την ελληνική δραστηριότητα μέσω εμπορικών συμφωνιών και καρτέλ. Παρ’ όλα αυτά, Έλληνες επιχειρηματίες όπως ο Αναστάσιος Λεβέντης βρήκαν τρόπους να αναδειχθούν.

Το 1936 ο Λεβέντης ίδρυσε την A.G. Leventis, η οποία εξελίχθηκε σε ισχυρότατο ανταγωνιστή της Unilever. Το 1951 εισήλθε στον χώρο της βιομηχανίας εμφιάλωσης με τη Nigerian Bottling Company, που αργότερα έγινε η σημερινή 3Ε.

Νέοι κολοσσοί: Αλεύρι, μεταλλουργία και κατασκευές

Τη δεκαετία του ’60 ο Γεώργιος Κουμάνταρος ίδρυσε τη Flour Mills of Nigeria, η οποία εξελίχθηκε στον μεγαλύτερο παραγωγό αλεύρων της χώρας και σε μια από τις μεγαλύτερες αγροβιομηχανίες της Αφρικής.

Στη μεταλλουργία, οι αδελφοί Μπαρμπερόπουλοι δημιούργησαν τη Nigerian Foundries (1969), με το μεγαλύτερο χυτήριο της χώρας, η οποία μέχρι σήμερα πρωτοπορεί, εισάγοντας πρόσφατα και τεχνολογίες 3D εκτύπωσης.

Στις κατασκευές, ελληνικές εταιρείες ανέλαβαν έργα υποδομής, ενώ η κυπριακών συμφερόντων Vita Constructions έχει στο ενεργητικό της πλήθος κυβερνητικών έργων, καθώς και τη συντήρηση εκκλησιών και κοινοτικών υποδομών.

Γιατί έμειναν οι Έλληνες

Παρά τους εμφύλιους πολέμους, την τρομοκρατία και τις απαγωγές, η ελληνική παροικία δεν εγκατέλειψε τη Νιγηρία. Σήμερα αριθμεί περίπου 150–180 μέλη. Οι δεσμοί με την πολιτική και οικονομική ηγεσία, αλλά και η έντονη φιλανθρωπική δραστηριότητα των ελληνικών εταιρειών, συνέβαλαν στην ανθεκτικότητα και στη διατήρηση της παρουσίας τους.

Μια μικρή παροικία με μεγάλο αποτύπωμα

Η περίπτωση της Νιγηρίας είναι μοναδική: η ελληνική παροικία, αν και ολιγάριθμη, έχει συνδεθεί άρρηκτα με την ανάπτυξη κομβικών τομέων της οικονομίας – από το εμπόριο και τη βιομηχανία τροφίμων μέχρι τη μεταλλουργία και τις κατασκευές. Πρόκειται για μια ζωντανή απόδειξη ότι η επιχειρηματικότητα μπορεί να αποτελέσει φορέα πολιτιστικής παρουσίας και μακροχρόνιου δεσμού μεταξύ δύο χωρών.

(ΑΠΕ)