Στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Λογοτεχνία & Ποίηση. Αφιέρωμα στον Κ.Π. Καβάφη και παρουσίαση σύγχρονων λογοτεχνικών έργων» του 1ου Φεστιβάλ της Ελληνοαιγυπτιακής Κοινότητας στην Ελλάδα, η πανεπιστημιακός και συγγραφέας Αγλαΐα Μπλιούμη ήταν η προσκεκλημένη ομιλήτρια, χαρίζοντας στο κοινό μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διάλεξη γύρω από τον Καβάφη και τη σύγχρονη πρόσληψη του έργου του.

Η Αγλαΐα Μπλιούμη γεννήθηκε το 1972 στη Στουτγάρδη από Έλληνες μετανάστες. Σπούδασε στο Τμήμα Γερμανικής Φιλολογίας του ΑΠΘ και αναγορεύτηκε διδάκτωρ στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Σήμερα υπηρετεί ως Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Γερμανικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ και έχει διδάξει δημιουργική γραφή, σημειωτική και μεθοδολογία έρευνας σε ελληνικά πανεπιστήμια. Παράλληλα, έχει πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο με μονογραφίες, μελέτες και επιμέλειες.

Η λογοτεχνική της διαδρομή ξεκίνησε με το γερμανόφωνο διήγημα «Το ξένο μέσα μου» (1997), ενώ ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε δίγλωσσες ανθολογίες. Το 2022 έκανε το ντεμπούτο της στην ελληνική πεζογραφία με το μυθιστόρημα «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος), ένα έργο που πραγματεύεται θέματα διαπολιτισμικότητας, μεταναστευτικής εμπειρίας και υβριδικής ταυτότητας, σε διαρκή διάλογο με τον Καβάφη.

Η διάλεξη: Από τον πολιτισμό στη διαπολιτισμικότητα

Η κα Μπλιούμη, συνδυάζοντας τον ρόλο της ερευνήτριας και της συγγραφέως, ανέπτυξε μια συστηματική σκέψη γύρω από τις έννοιες «πολιτισμός», «πολυπολιτισμικότητα» και «διαπολιτισμικότητα», υπογραμμίζοντας ότι ο πολιτισμός είναι ένα δυναμικό κοινωνικό δημιούργημα σε συνεχή διαπραγμάτευση και εξέλιξη.

• Η πολυπολιτισμικότητα, εξήγησε, αφορά τη συνύπαρξη διαφορετικών κοινοτήτων, συχνά χωρίς αλληλεπίδραση.
• Αντίθετα, η διαπολιτισμικότητα αναφέρεται στην αλληλεπίδραση και την ώσμωση, με βασικό στοιχείο τον υβριδισμό των ταυτοτήτων – ένα βίωμα που χαρακτηρίζει και τα παιδιά δεύτερης ή τρίτης γενιάς μεταναστών.

Ο Καβάφης ως συνομιλητής

Στο μυθιστόρημά της, η κα Μπλιούμη παρεμβάλλει αποσπάσματα ποιημάτων του Καβάφη, δίνοντας νέα διάσταση στην αφήγηση. Όπως σημείωσε, ο Καβάφης υπήρξε ο κατεξοχήν ποιητής του απόδημου ελληνισμού και ανέδειξε μέσα από το έργο του την υβριδική ταυτότητα της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας.

Μέσα από χαρακτηριστικά παραδείγματα, η συγγραφέας έδειξε πώς τα καβαφικά μοτίβα – η απώλεια, η ειρωνεία, η ξενικότητα και το συμπεριληπτικό «Εμείς» – συνομιλούν με τις ιστορίες μεταναστών στο βιβλίο της. Έτσι, η λογοτεχνία δεν ερμηνεύει μόνο την πραγματικότητα, αλλά «διαλέγεται» με άλλη λογοτεχνία, αποκαλύπτοντας κρυμμένες διαπολιτισμικές προεκτάσεις στο έργο του Αλεξανδρινού ποιητή.

Η ομιλία της Αγλαΐας Μπλιούμη στο Φεστιβάλ της Ελληνοαιγυπτιακής Κοινότητας αποτέλεσε μια ουσιαστική συμβολή στον διάλογο για την πρόσληψη του Καβάφη σήμερα, αλλά και μια ανάδειξη της λογοτεχνικής δυναμικής που γεννιέται μέσα από τις εμπειρίες της μετανάστευσης και της υβριδικής ταυτότητας.

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε:
«Η επιστημονική έρευνα έχει ελάχιστα αναδείξει τη διαπολιτισμική ποίηση του Καβάφη. Με το έργο μου προσπάθησα να δείξω ότι η λογοτεχνία μπορεί να φωτίσει λογοτεχνία και να αποκαλύψει νέες, κρυμμένες αναγνώσεις».

(ekalexandria.org)