Γιάννης Ντεσσές: Ο Αλεξανδρινός σχεδιαστής που ανέδειξε Guy Laroche και Valentino
Η Αλεξάνδρεια εκτός από πόλη φιλοσόφων, συγγραφέων, ευεργετών και επιχειρηματιών, έχει γεννήσει και σπουδαίους καλλιτέχνες. Αν όμως ρωτήσεις του περισσότερους Αιγυπτιώτες, ποιος ήταν ο Αλεξανδρινός Γιάννης Ντεσσές, ελάχιστοι θα γνωρίζουν ότι υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους σχεδιαστές του κόσμου.
Ας δούμε λοιπόν μερικά στοιχεία της διάσημης προσωπικότητας, που έλαμψε στα μεγαλύτερα σαλόνια της οικουμένης.
Στις 6 Αυγούστου του 1904 θα ερχόταν στη ζωή, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ο Γιάννης Ντεσσές (Jean Dimitre Verginie Dessès) από Έλληνες γονείς.
Παιδί δημιουργικό, δραστήριο, καταπιανόταν με δεκάδες πράγματα. Μεταξύ άλλων, του άρεσε και να σχεδιάζει.
Μια μέρα ένα φόρεμα που πρόβαρε η μητέρα του, Βιργινία Ντεσσέ, παρουσίαζε πολλές ατέλειες στο ράψιμο. Η Μαρία δεν μπορούσε να πετύχει αυτό που ήθελε η κυρία της. Ο Γιάννης παρακολουθούσε με μεγάλη προσοχή. Το βλέμμα του δεν σταματούσε στις πτυχές του φορέματος που έβλεπε μπροστά του, αλλά προχωρούσε πολύ μακρύτερα, δημιουργώντας με την φαντασία του τις ιδανικές πτυχές και το ιδανικό σύνολο.
Έξαφνα είπε στην κυρία Ντεσσέ: «Μαμά εγώ θα σου δείξω πώς θα γίνει το φόρεμα». «Άφησέ μας να τελειώσουμε Γιαννάκη» του απάντησε η μητέρα του. «Μαμά έτσι που το φτιάχνετε το φόρεμα δεν θα τελειώσετε ποτέ. Αυτή η πιέτα δεν είναι στην θέση της και τα χαλάει όλα. Έπρεπε να είναι πιο ψηλά».
Τότε ο Γιάννης, μόλις 11 ετών, έσυρε την καρέκλα του κοντά στην μητέρα του και ανέβηκε πάνω όρθιος για να μπορέσει να επεξεργαστεί με άνεση το φόρεμα. Τα μικροσκοπικά δάχτυλά του άρχισαν να παίζουν με τις καρφίτσες και τις κλωστές με τόση δεξιοτεχνία που οι δύο γυναίκες ξαφνιάστηκαν. Μετά από λίγο κατάπληκτες κοίταζαν το φόρεμα που άρχιζε να παίρνει καινούργια όψη και να «πέφτει» υπέροχα στο σώμα της μητέρας του.
– Έτοιμο μαμά! αναφώνησε χαρούμενος ο μικρός.
– Δεν μου λες εσύ μικρέ μου κύριε πού έμαθες να φτιάχνεις φορέματα;
– Ξέρεις μαμά καμιά φορά … τα ζωγραφίζω στα τετράδια μου.
Εξαιρετικός μαθητής, ξεκίνησε να σπουδάζει νομικά, προκειμένου να ακολουθήσει καριέρα στο διπλωματικό σώμα, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, μιας και το πάθος του για τη μόδα τον κέρδισε ολοκληρωτικά. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1924 και από το 1925 άρχισε να σχεδιάζει για τον οίκο ραπτικής Maison Jane. Το 1937 δημιούργησε το δικό του οίκο ραπτικής. Jean Dessès. Αγαπούσε την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου ταξίδεψε και στις δύο χώρες με αποτέλεσμα οι δημιουργίες να έχουν επιρροές από αυτά τα ταξίδια του. Δημιουργούσε κατά κύριο λόγο πτυχωτές βραδινές τουαλέτες από μουσελίνα και σιφόν (έχοντας έμπνευση από τα αρχαία ελληνικά και αιγυπτιακά ενδύματα), ολοκέντητα φορέματα, σύνολα από φορέματα με εφαρμοστά σακάκια και αέρινες φούστες.
Ευρωπαίες γαλαζοαίματες, ηθοποιοί του κινηματογράφου, σοσιαλιτέ της εποχής επέλεγαν τις δημιουργίες του Γιάννη Ντεσσέ. Ανάμεσα στις πελάτισσές του ήταν η ελληνική βασιλική οικογένεια (βασίλισσα Φρειδερίκη, πριγκίπισσες Ειρήνη και Σοφία), η Δούκισσα του Γουίντσορ, η γνωστή δημοσιογράφος Έλσα Μάξγουελ, η Τίνα Ωνάση, η Ρίτα Χέιγουορθ, η Μάρλεν Ντίτριχ, η Μαρία Κάλλας κ.ά.
Το 1962 σχεδίασε το νυφικό φόρεμα της πριγκίπισσας Σοφίας των Ελλήνων για τον γάμο της με τον πρίγκιπα των Βουρβώνων Χουάν Κάρλος, μετέπειτα βασιλιά της Ισπανίας.
Ο ταλαντούχος και δημοφιλής σχεδιαστής βλέποντας την τεράστια απήχηση που είχαν οι δημιουργίες του, αποφάσισε να επεκτείνει τον οίκο του, δημιουργώντας και μία εταιρία αρωμάτων που έφερε το όνομά του. Το 1946 δημιούργησε τα αρώματα Celui de Jean Dessès, Gymkana και Kalispera. Τρία χρόνια μετά, παρακολουθώντας τις ανάγκες της αγοράς, αποφάσισε την παραγωγή έτοιμων ενδυμάτων (prêt-à-porter) για την αγορά της Αμερικής. Το 1949 μάλιστα, προσέλαβε στην εταιρεία του ένα πολλά υποσχόμενο σχεδιαστή, τον Guy Laroche. Αλλά και ο Valentino, ξεκίνησε την καριέρα του δουλεύοντας με τον Ντεσσέ τη δεκαετία του 1950 και όπως αναφέρει ο ίδιος, αυτή η συνεργασία ήταν σταθμός για την εξέλιξή του.
Το 1956 στην Αθήνα άνοιξε σε συνεργασία με τον οίκο γουναρικών Σιστοβάρη τον Οίκο Σιστοβάρη-Dessès και τον επόμενο χρόνο σχεδίασε τις πρώτες στολές της νεοσύστατης Ολυμπιακής Αεροπορίας. Μέχρι το 1958, τα ρούχα του είχαν ονομαστεί κλασικά.
Υπήρξε εποχή – στην ακμή των εταιρειών του – που ο Γιάννης Ντεσσές απασχολούσε 200 εργαζόμενους και οι επιχειρήσεις τους έκαναν τζίρο 275 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 άρχισε σταδιακά να απομακρύνεται από την υψηλή ραπτική και να επικεντρώνεται στο prêt-à-porter, επειδή πίστευε ότι «η υψηλή ραπτική είναι ξεπερασμένη και το πρετ-α-πορτέ είναι το μέλλον».
Το 1963, στα 60 του, λόγω της κακής κατάστασης της υγείας του μετακόμισε οριστικά στην Αθήνα και ασχολήθηκε με τον οίκο ραπτικής που είχε ανοίξει πριν από επτά χρόνια. Πέθανε στην Αθήνα στις 2 Αυγούστου 1970, σε ηλικία 66 ετών.
Ο Γιάννης Ντεσσές ανήκει στη μικρή ομάδα των couturier, όπως η Vionnet, ο Balenciaga και η Grés, τα ρούχα των οποίων συνδυάζουν τεχνικές δεξιότητες με την αισθητική γλυπτών. Τα χαρακτηριστικά της μεταπολεμικής φήμης του είναι εμφανή στο προπολεμικό έργο του. Ντραπαρίσματα, κορσέδες, μανίκια του κιμονό, αίσθηση ασυμμετρίας.
Το 2006, η Τζένιφερ Λόπεζ φόρεσε τουαλέτα του στην απονομή των Βραβείων Όσκαρ.
Αυτός ήταν συντομογραφικά ο Αλεξανδρινός Γιάννης Ντεσσές, ένας Αιγυπτιώτης που κατέκτησε την κορυφή της παγκόσμιας σχεδιαστικής τέχνης.
(ekalexandria.org)