Μεγάλος αριθμός εταιρειών ανθρώπινου δυναμικού βρίσκουν φθηνούς εργαζόμενους σε όλη την Ευρώπη. Πολλοί Έλληνες με υπερβολικά υψηλές προσδοκίες έπεσαν τελικά θύματα εξαπάτησης.Όπως και πολλοί συμπατριώτες του, ο Νίκος Βαρθυμιάδης βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση. Το αρτοποιείο του έκλεισε πέρυσι λόγω χρεών και ο πατέρας τριών παιδιών προστέθηκε στη μακρά λίστα ανέργων της Ελλάδας. Για πολλούς μήνες δούλευε περιστασιακά. Η εύρεση σταθερής απασχόλησης στη χώρα της ευρωζώνης που επλήγη περισσότερο από κάθε άλλη από την κρίση ήταν ανέφικτη.

Μετά από παρακίνηση ενός άνεργου φίλου του και έχοντας διαβάσει ελκυστικές αγγελίες για θέσεις απασχόλησης με σταθερό μηνιαίο εισόδημα της τάξης των 1.300 ευρώ τουλάχιστον, ο Ν. Βαρθυμιάδης απευθύνθηκε σε μια τοπική εταιρεία εύρεσης και επιλογής ανθρώπινου δυναμικού που αναζητούσε εργαζόμενους για ένα ιαπωνικό εργοστάσιο στην Τσεχία. Οι συνθήκες εργασίας στο Καντάν, περίπου 90 χλμ. βορειοδυτικά της Πράγας, ήταν εξαιρετικές, ωστόσο οι αρχικοί όροι της συμφωνίας αποδείχθηκαν απάτη.

«Όταν πήγαμε εκεί εκπρόσωποι της εταιρείας εύρεσης προσωπικού μας έδωσαν συμβόλαια με εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο: μηνιαίος μισθός 540 ευρώ, χωρίς αποζημίωση για υπερωρίες και άλλες παροχές που μας είχαν υποσχεθεί». Ο πρώην αρτοποιός και ο φίλος του αρνήθηκαν να υπογράψουν και επέστρεψαν άμεσα στην Ελλάδα. Ωστόσο άλλοι συμπατριώτες τους, κυρίως Έλληνες νεαρής ηλικίας που πλήττονται ακόμη περισσότερο από την υψηλή ανεργία, παρέμειναν ή τουλάχιστον κατέβαλαν κάποιες προσπάθειες.

Κακές συνθήκες διαβίωσης

«Από τη στιγμή που επιβιβαστήκαμε στο σαραβαλιασμένο λεωφορείο που μας μετέφερε μετά από 4 ώρες αγωνίας στο Καντάν, ήταν φανερό ότι όλο αυτό ήταν απάτη», είπε η Χριστίνα Νέρη στην DW. «Αλλά όταν είσαι απελπισμένος τείνεις να παραβλέπεις πολλά πράγματα», πρόσθεσε.

Σχεδόν 55.000 εταιρείες recruitment σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή επικράτεια βρίσκουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους κάθε χρόνο ως φθηνά εργατικά χέρια για χειρωνακτική εργασία και για θέσεις στον κλάδο της παροχής υπηρεσιών. Οι εταιρείες τους παραπέμπουν σε εργοδότες που αναζητούν εργατικό δυναμικό για πιο ελαστικές μορφές απασχόλησης προκειμένου να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το εργατικό κόστος. Ωστόσο, μεταφέροντας πλήθος απελπισμένων ευρωπαίων σε άλλες χώρες πολλές εταιρείες επιβαρύνουν τους εργαζόμενους με συνθήκες που κατά πάσα πιθανότητα δεν θα αποδεχόταν ποτέ το εγχώριο εργατικό δυναμικό.

«Μας είχαν να ζούμε σαν σκλάβοι σε βρώμικα, άθλια ξενοδοχεία που δεν είχαν καμία σχέση με τα άνετα ξενοδοχεία που έδειχναν στη σελίδα της εταιρείας», τονίζει η Χριστίνα Νέρη. Όπως λέει, «το χειρότερο από όλα ήταν ότι δεν υπήρχε ιατρική μέριμνα».

Όταν η 28χρονη πρώην κομμώτρια προσβλήθηκε από γρίπη εργαζόμενη στο εργοστάσιο ανταλλακτικών αυτοκινήτων Toyoda Gosei Czech στο Καντάν, η εταιρεία recruitment την ενημέρωσε ότι θα την απέλυαν εάν δήλωνε άρρωστη. «Πάλεψα την πρώτη μέρα, αλλά μετά παραιτήθηκα. Δεν ήμουν διατεθειμένη να θυσιάσω την υγεία και τη ζωή μου γι’ αυτό».

Τα περισσότερα συμβόλαια δεν προβλέπουν αποζημίωση για εργαζόμενους που απολύονται πριν συμπληρωθούν τουλάχιστον τρεις μήνες απασχόλησης. Η πλειοψηφία όσων πέφτουν θύματα απάτης όμως φεύγουν κατά κανόνα πριν συμπληρωθεί το τρίμηνο. «Κατάφερα να πάρω περίπου 300 ευρώ από την πληρωμή μου», είπε η Χριστίνα Νέρη. «Τα 90 ευρώ τα χρησιμοποίησα για να αγοράσω εισιτήριο για να επιστρέψω στο σπίτι μου».

Μειωμένη αλλά ακόμη πολύ υψηλή ανεργία

Πάνω από 427.000 Έλληνες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα από τότε που ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση προκαλώντας καθίζηση στην ελληνική οικονομία. Το δίχως προηγούμενο brain drain συνεχίζεται σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Η μαζική έξοδος από τη χώρα κατατάσσει την Ελλάδα τρίτη μετά την Κύπρο και την Ισπανία σε ό,τι αφορά την αναλογία νέων που αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό.

Το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα έχει μειωθεί το τελευταίο διάστημα κοντά στα επίπεδα του 20%, ωστόσο εξακολουθεί να είναι σχεδόν τριπλάσια από τον μέσο όρο της ΕΕ (8,8%). Ως εκ τούτου άνεργοι θα συνεχίσουν να κυνηγούν θέσεις εργασίας στο εξωτερικό με την πιθανότητα να πέσουν θύματα απάτης.

Στελέχη της ελληνικής πρεσβείας στην Πράγα δήλωσαν ότι έχουν γνώση των αυξανόμενων παραπόνων αλλά και των ψευδών προσδοκιών που δημιουργούν πολλές εταιρείες εύρεσης και επιλογής προσωπικού. Πάντως δεν κατέστη σαφές εκ μέρους της πρεσβείας εάν πρόκειται να αναληφθεί δράση επί τους ζητήματος. «Υπάρχουν νόμιμα παραθυράκια που επιτρέπουν τέτοιες δραστηριότητες», δήλωσε διπλωμάτης διατηρώντας την ανωνυμία του.

(www.elliniki-gnomi.eu)