150 εμπειρίες στην ηπειρωτική Ελλάδα, από τη Θράκη έως την Πελοπόννησο: σπορ στη φύση, τοπική γαστρονομία, ξενώνες-προορισμοί, χωριά με χαρακτήρα, ιδιαίτερες διαδρομές.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Στο Συρράκο, γιατί είναι ένα χωριό-εμπειρία
Όποια κι αν είναι η αφετηρία σας, η οδήγηση είναι λίγο κουραστική έως το Συρράκο, αξίζει όμως για την περατζάδα στα καλντερίμια, ανάμεσα σε σπίτια από σχιστόλιθο, που σε κάνουν να νιώθεις πρωταγωνιστής του ηπειρώτικου Χάρι Πότερ. Μετά τη βόλτα, περάστε από το παλιό δημοτικό σχολείο, που έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο (Συρράκο, τηλ. 26510-53410, 6947-155730, 6973-215156, www.syrrakohotel.gr) με καφέ και εστιατόριο, το οποίο σερβίρει από ζυμαρόπιτα χωρίς φύλλο μέχρι ζεστό τραχανά. ΕΛ. ΑΛ.

Στα Τζουμερκοχώρια, για πεζοπορία στην ιστορία
Το ιστορικό μονοπάτι που ενώνει το Συρράκο με τους Καλαρρύτες είναι μια σχετικά εύκολη διαδρομή μιας-μιάμισης ώρας. Οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στους Καλαρρύτες ανάμεσα στον 10ο και τον 12ο αιώνα, ενώ στο Συρράκο τον 15ο αιώνα. Από τότε χρονολογείται και η επικοινωνία μεταξύ τους μέσω του μονοπατιού. Μπορείτε να ξεκινήσετε από όποιο από τα δύο χωριά θέλετε. Θα διασχίσετε το ρέμα Χρούσιας περνώντας πάνω από μια σιδερένια γέφυρα. Σε κάποια δύσκολα σημεία έχουν τοποθετηθεί κάγκελα, ενώ στα πολύ κατηφορικά ή ανηφορικά κομμάτια της διαδρομής σκαλιά. Λ. Κ.

Στους Καλαρρύτες, για το καφενείο του Ναπολέοντα
Ανάμεσα σε όλα τα Τζουμερκοχώρια, οι Καλαρρύτες είναι από τα ομορφότερα, με στιβαρή αρχιτεκτονική και τρομερή ησυχία.

Το πετρόχτιστο χωριό δεν έχει πολλή ζωή, γι’ αυτό ο ξενώνας και το πέμπτης γενιάς καφενείο του Ναπολέοντα (τηλ. 26590-61518, 6972-265961, www.xenonasnapoleon.com) είναι σημεία αναφοράς. Περάστε για γίδα βραστή και ρίξτε μια ματιά στην μπίμσα του καφενείου (κάτι ανάμεσα σε σαλονάκι και οντά). ΕΛ. ΑΛ.

Στο Αμπελοχώρι, για ηπειρώτικες πίτες
Μια εκκλησία με ένα ρολόι στο πέτρινο καμπαναριό δίνει εγγλέζικο τόνο στο Αμπελοχώρι (ή Σκλούπο), έναν πανέμορφο μικρό οικισμό των Τζουμέρκων. Περάστε από το Στέκι του Χωριού (τηλ. 26590-62377) για να δοκιμάσετε τις πίτες της Μάνθας – χορτόπιτα, μακαρονόπιτα, καθαρόπιτα (με γάλα, αυγά και «καθάριο» αλεύρι, δηλαδή σιτάλευρο), κοτόπιτα ή σουτζουκάκια. ΕΛ. ΑΛ.

Στη Μονή Κηπίνας, γιατί είναι η Χοζοβιώτισσα της Ηπείρου
Η Μονή Κηπίνας (6,5 χλμ. από τους Καλαρρύτες) είναι από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα των Τζουμέρκων. Κατασκευάστηκε το 1212 από τον μοναχό Γρηγόριο και είναι εφάμιλλη της Παναγίας Χοζοβιώτισσας της Αμοργού σε ομορφιά και στυλ, αφού μοιάζει περισσότερο με κομμάτι του βράχου μέσα στον οποίο είναι χτισμένη, παρά με ξεχωριστό αρχιτεκτόνημα. ΕΛ. ΑΛ.

Στον Αώο, για rafting
Τοπία απαράμιλλου φυσικού κάλλους διασχίζουν τα δύο ποτάμια της Ηπείρου, ο Αώος και ο Βοϊδομάτης. Ο πρώτος πηγάζει από τη βόρεια Πίνδο και μέσω Αλβανίας εκβάλλει στην Αδριατική θάλασσα και συναντά τον Αώο κοντά στην Κόνιτσα. Και οι δύο ποταμοί είναι ιδανικοί για rafting (Trekking Hellas, τηλ. 26510-71703, No Limits, τηλ. 26550-23777). Λ. Κ.

Στην Πυρσόγιαννη, για την αρχιτεκτονική της πέτρας
Το πιο μεγάλο και ζωντανό από τα Μαστοροχώρια, η Πυρσόγιαννη, δικαιώνει απόλυτα την ονομασία που έχει δοθεί στα ορεινά χωριά του Γράμμου. Τα πετρόχτιστα σπίτια της μοιάζουν με πίνακα ζωγραφικής – εδώ άλλωστε ζούσαν περίφημοι τεχνίτες της πέτρας που ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο για να χτίσουν λίθινα αριστουργήματα. Στο χωριό λειτουργεί και ο ξενώνας Αρμολόι, που διαθέτει και ταβέρνα (τηλ. 26550-31297). Λ. Κ.

Στη Ζίτσα, για τα εκλεκτά κρασιά
Στο οροπέδιο της Ζίτσας, περίπου 25 χλμ. βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, καλλιεργούνται τα αμπέλια από τα οποία παράγονται, ανάμεσα σε άλλα, και τα εκλεκτά κρασιά ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) ποικιλίας Ντεμπίνα. Μάλιστα, η ντόπια αυτή ποικιλία καλλιεργείται στην περιοχή από το 600 μ.Χ. Το Κτήμα Γκλίναβος (τηλ. 26580-22212) προσφέρει οινικές περιηγήσεις που ξεκινούν από τους αμπελώνες, συνεχίζονται στους χώρους οινοποίησης και στα κελάρια και καταλήγουν στην αίθουσα γευσιγνωσίας, όπου θα έχετε την ευκαιρία να δοκιμάσετε κρασιά με τη συνοδεία παραδοσιακών μεζέδων. Επισκέψιμο είναι και το οινοποιείο Zoinos, επίσης με ξενάγηση και γευστικές δοκιμές (τηλ. 26580-22297). Λ. Κ.

Στα Γιάννενα, για την παραλίμνια βόλτα
Τα πρωινά του χειμώνα, ένα βαρύ πέπλο ομίχλης «κάθεται» πάνω στη λίμνη των Ιωαννίνων (Παμβώτιδα) και η βόλτα στον παραλίμνιο πεζόδρομο-ποδηλατόδρομο γίνεται μυστηριακή.

Ξεκινήστε από την πλατεία Μαβίλη, με ποδήλατο ή πεζή, περάστε κάτω από τα πλατάνια περιμετρικά του τείχους του Κάστρου και συνεχίστε όσο αντέχετε. Η πεζοδρομημένη διαδρομή έχει επεκταθεί μέχρι την περιοχή Κατσικά και αγγίζει τα 7 χλμ. ΟΛ. Χ.

Στα Γιάννενα, για το παραδοσιακό φαγητό στη «Γάστρα»
Δεν πρόκειται για τη συνηθισμένη γάστρα που έχουμε στο σπίτι. Αντίθετα, είναι ένα ρηχό ταψί που σκεπάζεται με ένα ψηλό θολωτό καπάκι και ψήνεται στην πυροστιά, ενώ σκεπάζεται και με πυρωμένα κάρβουνα. Γι’ αυτό, ό,τι και να δοκιμάσετε στη Γάστρα (7ο χλμ. Ιωαννίνων-Κόνιτσας, τηλ. 26510-61530) θα είναι λουκούμι! Αρνί, κοτόπουλο, γαρδούμπα και άλλα πολλά ψήνονται με αυτόν τον τρόπο. Συνοδεύστε με ηπειρώτικες πίτες, γαλοτύρι και κρασιά από τον τοπικό αμπελώνα και θα έχετε ένα γεύμα περιωπής, αξέχαστο. Λ. Κ.

Στα Γιάννενα, για τα γλυκά
Φημίζονται για τα σιροπιαστά γλυκά ταψιού και εδώ θα τα φάτε ολόφρεσκα. Τον χαρακτηριστικό γιαννιώτικο μπακλαβά (είναι μακρόστενος και φτιάχνεται με κανταΐφι), αλλά και άλλα σιροπιαστά, θα βρείτε στο ιστορικό ζαχαροπλαστείο Διεθνές (Λεωφ. Πανεπιστημίου, τηλ. 26510-85901), που λειτουργεί από το 1950. Σιροπιαστά κάθε είδους θα βρείτε και στον Νούσια (Ευεργέτη Δόμπολη 7, τηλ. 26510-85343). Για… αλλαγή, αλλά και επειδή –δικαίως– σχηματίζονται ουρές έξω από το μαγαζί, δοκιμάστε τα κέικ, το μιλφέιγ, το παγωτό και τις βάφλες στο Motley (Μουλαιμίδου 3, τηλ. 26510-38310). Λ. Κ.

Στο Δεμάτι, για κυνήγι τρούφας
Η Κατερίνα Νόλα και ο Χρήστος Ζιάβρας της ομάδας Troufa Club δημιούργησαν πρόσφατα μια επισκέψιμη φάρμα στο χωριό Δεμάτι, στο Ανατολικό Ζαγόρι. Μαζί τους θα περπατήσετε στα δάση προς αναζήτηση τρούφας με τα σκυλιά που εκπαιδεύουν γι’ αυτόν τον σκοπό ή για κυνήγι τρούφας στα ποτάμια με την Πέπα, το αγριογούρουνο. Την εμπειρία ολοκληρώνει το γεύμα με μανιταρόσουπα και ομελέτα με τρούφα, που θα σας ετοιμάσουν μέσα στη φύση (τηλ. 6942-857405, aromatroufas.gr). ΟΛ. Χ.

Στο Μουσείο Αργυροτεχνίας, για γνωριμία με τη σπουδαία ηπειρώτικη τέχνη
Η ιστορία και η τεχνολογία της αργυροτεχνίας παρουσιάζεται μέσα από μια εντυπωσιακή μελέτη και έκθεση στα Ιωάννινα, που μετράει έναν χρόνο λειτουργίας και φέρει την υπογραφή του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς. Βρίσκεται μέσα στον δυτικό προμαχώνα του Ιτς Καλέ και περισσότερο εντυπωσιάζει η συλλογή έργων του 18ου-20ού αιώνα με αληθινά κομψοτεχνήματα –  όπλα, κοσμήματα κ.ά. (τηλ. 26510-64065, ανοιχτά καθημερινά πλην Τρίτης, 10.00-17.00, εισιτήριο: 3 ευρώ). ΟΛ. Χ.

Στο Μέτσοβο, για την πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ
Στις πέντε αίθουσες της Πινακοθήκης Ε. Αβέρωφ εκτίθενται έργα σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών, κάποια από τα οποία εμβληματικά, όπως «Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη» του Ν. Λύτρα. Νέοι καλλιτέχνες προστίθενται ή εκθέτουν εποχικά και η Πινακοθήκη καταφέρνει να παραμένει ολοζώντανη από το 1988 (κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 13.00 διαθέσιμη ξενάγηση. Δευτ.-Κυρ. 10.00-16.00, Τρίτη κλειστά, τηλ. 26560-41.210, www.averoffmuseum.gr, γενική είσοδος: 3 ευρώ). Ν. Δ.

Στο Μέτσοβο, για ξεναγηση στον ορεινότερο αμπελώνα τησ Ελλάδας
Στη βουνοπλαγιά του Γινιέτς, στα αμπέλια που φύτεψε ο Ευάγγελος Αβέρωφ, υπάρχουν τρεις εγκαταστάσεις από καλλιτέχνες, του Μιχάλη Κατζουράκη, της Πέγκυς Κλιάφα και του Βασίλη Γεροδήμου, που δημιουργούν αναπάντεχες εικόνες στο τοπίο. Μη φύγετε χωρίς να ξεναγηθείτε στο οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ (τηλ. 26560-31490). Η εμπειρία δεν αφορά μόνο τους λάτρεις του κρασιού. Ν. Δ.

Στο Μέτσοβο, για την παραδοσιακή πίτα κασιάτα
Στον φούρνο του Τσίμπα (τηλ. 26560-41951), στην κεντρική πλατεία, φτιάχνεται η παραδοσιακή πίτα κασιάτα (τυρόπιτα με δεκάδες λεπτά φύλλα και πολύ βούτυρο). Δεν μοιάζει με καμία άλλη παραδοσιακή τυρόπιτα, είναι εξαιρετικά εύθρυπτη και βουτυρένια και πωλείται με το κομμάτι – μία χορταστική μερίδα προς 3 ευρώ. Ν. Δ.

Στο Μέτσοβο, για τα τυριά του τυροκομείου του Ιδρύματος Τοσίτσα
Θα σας οδηγήσει η μυρωδιά του καπνιστού μετσοβόνε, του πιο εμβληματικού τυριού τους.

Τα υψηλής ποιότητας τυριά του Μετσόβου παράγονται εδώ από το 1959: η μετσοβέλα, κάποια κατσικίσια τύπου chevre, η γραβιέρα και φυσικά το φρέσκο βούτυρο. Αν είστε τυχεροί, μπορεί να βρείτε την παρμεζάνα του ιδρύματος, περιορισμένης παραγωγής και αξεπέραστης νοστιμιάς. Τυροκομείο Ιδρύματος Τοσίτσα, τηλ. 26560-41235. Ν. Δ.

ΑΡΤΑ

Στην Κορωνησία, για το φρέσκο ψάρι
Γαρίδα Αμβρακικού, κουτσομούρες, τσιπούρες και όλα τα καλά της θάλασσας διαθέτει ο Αμβρακικός κόλπος. Το νησάκι Κορωνησία, στα βόρεια, απέχει 26 χλμ. από την Άρτα και είναι ο παράδεισος των φαν των ψαρικών. Στην οικογενειακή ταβέρνα Μυρταριά ή του Πατέντα, όπως είναι γνωστή (τηλ. 26810-24021), θα γευτείτε φρέσκα ψάρια μαστόρικα ψημένα, γαρίδες σαγανάκι, καπνιστό χέλι και άλλα πολλά. Λ. Κ.

Στο Βουργαρέλι, για τη βόλτα στο δάσος
Πυκνά και παρθένα δάση θα διασχίσετε ακολουθώντας τα μονοπάτια γύρω από το χωριό Βουργαρέλι, 60 χλμ. βορειοανατολικά της Άρτας.

Το χωριό βρίσκεται στη νότια πλευρά των Τζουμέρκων, σε υψόμετρο 800 μ., και περιτριγυρίζεται από έλατα. Μια εύκολη διαδρομή που μπορείτε να ακολουθήσετε ξεκινά από την τοποθεσία Σταυρός στην έξοδο του χωριού προς Αθαμάνιο, περνά μέσα από δάσος, συνεχίζει σε επαρχιακή οδό και μέσα από τα στενά του χωριού καταλήγει στην πλατεία. Λ. Κ.

Στους Μελισσουργούς, για το καταφύγιο
Στο χωριό Μελισσουργοί των Τζουμέρκων (τηλ. 6974-374172, katafigiomelissourgwn.blogspot.gr) υπάρχει ένα όμορφο ορεινό καταφύγιο, το οποίο φιλοξενεί πεζοπόρους, συμμετέχει σε σεμινάρια για τη συλλογή μανιταριών και γενικά διοργανώνει διάφορων ειδών δρώμενα.

(www.kathimerini.gr)