Ο Γεώργιος Ν. Ρούσσος γεννήθηκε στη Λέρο το 1868. Σπούδασε νομικά αρχικά στην Αθήνα και κατόπιν στη Λυών. Το δικηγορικό επάγγελμα άσκησε αποκλειστικά στην Αίγυπτο. Νέος ακόμη είχε αφήσει αλησμόνητες αναμνήσεις στα Προξενικά Δικαστήρια της Αλεξάνδρειας, όπου αναλάμβανε ποινικές υποθέσεις, μονάχα όμως εάν πίστευε πως ήταν δίκαιες. Χαρακτηριστικά για το ήθος του είναι τα λόγια που ένας Προξενικός Δικαστής του είχε πει : ¨Κύριε Ρούσσε, εσείς δεν έπρεπε να γίνεται δικηγόρος, αλλά Πατριάρχης¨… Εγκάρδιος δε φίλος του, έλεγε πάντοτε ¨πως για να πετύχεις προθυμότερη εξυπηρέτηση από τον Ρούσσο, θα πρέπει να είσαι εχθρός του και όχι φίλος του¨.

Αυτό το ήθος χαρακτήριζε όλη του τη ζωή. Μάλιστα, όταν τον κάλεσε η Ελληνική Κυβέρνηση για να τον στείλει πρεσβευτή στην Ουάσινγκτον, επρόκειτο να αναλάβει την υπόθεση της κληρονομιάς Αχιλλόπουλου, η οποία θα του απέφερε 10.000 λίρες. Εκείνος όμως την άφησε, διότι τον καλούσε η πατρίδα. Συνήθιζε μάλιστα να λέει, πως η μητέρα του, του έλεγε πως γεννήθηκε όταν το φεγγάρι ήταν γεμάτο και σύμφωνα με τη λαϊκή ρήση, δεν θα γινόταν ποτέ πλούσιος. Και πράγματι δεν έγινε, αφού και αναλάμβανε συνεχώς υποθέσεις χωρίς αμοιβή, και βοηθούσε οικονομικά όλους όσοι προσέτρεχαν σ΄ αυτόν. Το πνεύμα αυτό το κράτησε και στην πολιτική, την οποία ονόμαζε ¨αναγκαίο κακό¨. Όταν για παράδειγμα τον κάλεσε ο Βενιζέλος για να τον στείλει στην Κωνσταντινούπολη ως αντιπρόσωπο της Ελλάδας, είχε αντιρρήσεις λέγοντας του να στείλει κάποιον άλλο, γιατί αυτός ¨δεν ήταν καλοπόδαρος¨… Αργότερα αυτά τα λόγια τα θυμήθηκε ο Βενιζέλος στο Παρίσι και του είπε : ¨Κρίμα που δεν σε άκουσα τότε¨… Και ο Πάγκαλος είχε προσπαθήσει να τον παρασύρει στην πολιτική και μάλιστα του είχε υποσχεθεί ότι θα τον άφηνε αργότερα αντικαταστάτη του. Τότε ο Ρούσσος του απάντησε : ¨Στρατηγέ, βρήκατε πολύ ανίκανο κληρονόμο¨… Πάντως είχε πολλούς φίλους πολιτικούς, με έναν από τους στενότερους τον αρχηγό της Ουάφντ Ναχάς Πασά, ο οποίος συνήθιζε να τον αποκαλεί ¨αχούγια¨ (αδελφό) και μάλιστα του είχε πει πως αν ήταν Αιγύπτιος, θα τον είχε κάνει υπαρχηγό της Ουάφντ.

Η Ελλάδα τον είχε αναδείξει σε ανώτατα αξιώματα, από την εποχή του Βενιζέλου μέχρι και τα χρόνια μετά τον Β΄ π.π. Του εμπιστεύτηκε την Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης, το Υπουργείο Εξωτερικών, ενώ τον έχρισε αντιπρόσωπο σε διεθνή συνέδρια και υψίστης σημασίας διπλωματικές αποστολές. Πιο συγκεκριμένα : Το 1917 υπηρέτησε ως πρεσβευτής της Ελλάδος στην Ουάσινγκτον, θέση την οποία κατέλαβε και το 1920. Για πολύ μικρό διάστημα δε, είχε διορισθεί το 1920 Ύπατος Αρμοστής της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη. Το 1923 εξελέγη βουλευτής Αθηνών και βρέθηκε στην ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών στις κυβερνήσεις  Ελευθερίου Βενιζέλου  (11/01/1924 – 6/02/1924), Αλέξανδρου Παπαναστασίου (31/03/1924 – 14/06/1924), Θεμιστοκλή Σοφούλη (24/7/1924 – 1/10/1924), αναλαμβάνοντας προσωρινά στις 17/8/1924 την προεδρία του υπουργικού συμβουλίου, και Ανδρέα Μιχαλακόπουλου – στην οποία για ένα μήνα είχε και το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Ναυτικών –  από τις 7/10/1924 έως τις  21/01/1925, οπότε παραιτήθηκε και επέστρεψε στην Αίγυπτο. Τον Ιανουάριο του 1924 είχε προταθεί από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως επικεφαλής για το σχηματισμό κυβέρνησης και για να τον επιβάλει ως διάδοχό του στην ηγεσία του κόμματος των Φιλελευθέρων. Οι εφημερίδες της 10ης Ιανουαρίου τον ήθελαν πρωθυπουργό και Υπουργό Εσωτερικών. Όμως οι Μιχαλακόπουλος και Καφαντάρης δεν ήθελαν άλλον επικεφαλής από τον ίδιο το Βενιζέλο, αλλά και οι πιο συντηρητικοί από τους φιλελεύθερους δεν τον ήθελαν. Αργότερα (1943-1944) διετέλεσε Αντιπρόεδρος και Υπουργός Ναυτικών στην εξόριστη κυβέρνηση του Εμμανουήλ Τσουδερού.

Στην Αίγυπτο, επί σειρά ετών διετέλεσε Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, πρόεδρος της Ελληνικής Λέσχης της πόλης, μέλος Δ.Σ. σε διαφόρους συλλόγους, ενώ ήταν νομικός σύμβουλος σε αρκετά σωματεία όπως στο Σύλλογο Ελλήνων Αποφοίτων. Ο δε διεθνής νομικός κόσμος τον εξέλεξε πρύτανη του Δικηγορικού Σώματος των Μικτών Δικαστηρίων και ο Ροταριανός Όμιλος πρόεδρο. Η Αιγυπτιακή κυβέρνηση τον τίμησε πολλές φορές με εμπιστευτικές εντολές, ενώ βασίστηκε στις νομικές του εισηγήσεις κατά τη σύναψη διεθνών συνθηκών και συμφωνιών. Η συμμετοχή του στη Συνδιάσκεψη του Μοντραί αποτελεί μια μνημειώδη συμβολή του Ρούσσου και υπέρ της Αιγύπτου και υπέρ των ξένων της. Οι μεγαλόσταυροι και τα άλλα σπουδαία παράσημα με τα οποία τα διάφορα κράτη τον τίμησαν, όπως το Παράσημο του Τάγματος του Νείλου που έλαβε από τον Αιγύπτιο ηγέτη Φουάτ Α΄ το 1920, αποτελούν μια τρανή απόδειξη της διεθνούς εκτίμησης στο πρόσωπο του.

Ο Ρούσσος είχε δημοσιεύσει πολλές πολιτικές και νομικές πραγματείες. Πέθανε από καρδιακή πάθηση στο Κοτσίκειο Νοσοκομείο  Αλεξάνδρειας την 1/1/1947.

Χαρακτηριστικά για το ποια ήταν η προσωπικότητα αυτού του σπουδαίου Αιγυπτιώτη ήταν τα σχετικά με το θάνατο και την κηδεία του  που γράφτηκαν στον αλεξανδρινό ¨Ταχυδρόμο¨ της εποχής :

¨Αφ΄ ης ώρας διεδόθη αστραπιαίως ανά την πόλιν το επελθόν τέρμα, εκ των πρώτων απεχαιρέτησαν τον νεκρόν του εις το Κοτσίκειον ο Γεν. Πρόξενος της Ελλάδος κ. Χαρ. Ζαμαρίας, ο Προεδρεύων της Κοινότητος μας κ. Ν. Βατιμπέλλας, ο πρώην Πρόεδρος της Κοινότητος Καΐρου κ. Παρίσσης Μπελλένης και πλείστοι άλλοι ομογενείς, Αιγύπτιοι και ξένοι επίσημοι. Εις το Νεκροταφείον προσήλθον εκ των πρώτων : Ο Διοικητής της Αλεξάνδρειας Χασούνα Πασσάς μετά του Υποδιοικητού, εκπροσωπούντος τον Πρωθυπουργόν Νοκράσι Πασσάν και ο Υποδιευθυντής της Αστυνομίας Μπανάν Βέης. Εις τον διάδρομον του Κοιμητηρίου αστυφύλακες είχον τοποθετηθή τιμητικώς εις αντιζυγίαν και εχαιρέτησαν τον νεκρόν. Το φέρετρον, συνοδευόμενον υπό των αδελφών Νοσοκόμων, εκομίσθη εις τον Ναόν του Κοιμητηρίου. Μεταξύ των συνοδευσάντων τον νεκρόν του Γεωργίου Ρούσσου εις την τελευταίαν του κατοικίαν παρέστησαν οι κ.κ. : Ο Γενικός Πρόξενος κ. Χ. Ζαμαρίας, ο Πρόξενος κ. Ι. Μοσχόπουλος, ο Υποπρόξενος κ. Ι. Αντωνέλλος, ο Ταμίας του Προξενείου κ. Δ. Οικονόμου, ο δικαστής κ. Λογαράς, ο Δικαστής κ. Κοκκινόπουλος, ο Γεν. Πρόξενος της Γαλλίας κ. Φιλιόλ, ο Δικαστής κ. Φερρέ, ο Βασιλικός Σύμβουλος Αγιούπ Βέης, ο Ιούλιος Κλατ Βέης, ο πρώην Υπουργός κ. Βύρων Καραπαναγιώτης, ο Πρόεδρος της Κοινότητος Ιβραημίας κ. Κλ. Νικολάου, ο Δέκανος του Δικηγορικού Σώματος των Μικτών Δικαστηρίων δικηγόρος Σελίμ Αντουάν, ο Δικαστής κ. Δ. Σαρσέντης, η Α.Ε. ο αντιπρόσωπος του αρχηγού της Ουάφντ Ναχάς Πασσά και πρώην Υπουργός Αβδελφατάχ Ταουΐλ Πασσάς, ο δικηγόρος κ. Πιπικόφερ, ο Πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου κ. Μ. Λάσκαρις, Εφέτης Γιούσρι Βέης, Δ. Θεοδωράκης,  Κ. Κοράκης, ο Πρόεδρος του Ελληνικού Δικηγορικού Συλλόγου Αλ. Σαρσέντης, ο Διευθυντής του Γαλλικού Λυκείου Μαρσέλ Φορ, ο πρώην Δέκανος δικηγόρος Πάντοβα, ο πρώην Δέκανος Ιούλιος Κατσιφλής, ο ιατρός Ι. Παπαδόπουλος, ο Πρόεδρος του ¨Πτολεμαίου¨ κ. Γ. Νικολάου, ο κος και η κα Σαλβάγου, ο κ. Γ. Αβέρωφ, ο Πρόεδρος της Λέσχης των Ροταριανών ιατρός Θ. Γεωργίου, ο υποδιευθυντής του Κρεντί Λυωνναί Ι. Μελέτιος, ο Αντιπρόεδρος της Ελλην. Κοινότητος Λ. Ροδοκανάκης, οι κ.κ. Αρ. Μυλωνάς, Ν. Βαλεντής, Γ. Ψαχαρόπουλος, Αρ. Αγγελέτος, Μ. Καζούλλης, Ι. Παντελίδης, Μ. Ταταράκης, Μιλτ. Κόκκινος, Τάσσος Κόκκινος, ο Διευθυντής του Ελλην. Νοσοκομείου Σπ. Παπαδόπουλος, ο Διευθυντής Εθν. Τραπέζης Ελλάδος Υπ. Κοσσένας, ο Διευθυντής Τραπέζης Μισρ Σοχάγιεμπ Βέης, ο Διευθυντής της Μεσσαζερί Γκωνταίρ, ο ιδιοκτήτης της ¨Ρεφόρμ¨ κ. Ντε Σάαμπ, ο δικηγόρος Μπούστρος, ο Διευθυντής Βελγικής Τραπέζης κ. Λαμπέστ, ο κ. Σουρσόκ και αντιπρόσωποι των διαφόρων ελληνικών και ξένων σωματείων. Προ της εκφοράς ο νεκρός είχε τεθή εις την Μεγάλην Αίθουσαν του Νοσοκομείου. Νοσοκόμοι λευχημονούσαι περιετριγύριζον το φέρετρον. Η εκφορά από το Νοσοκομείον ήρχισεν εις τα 3 ¾. Το φέρετρον είχε περιτυλιχθή με την Ελληνικήν Σημαίαν. Προ του ενταφιασμού, ο Δέκανος Σελίμ Αντουάν δια συγκινητικής προσλαλιάς απηύθυνε επί του τάφου τον τελευταίον χαιρετισμόν εκ μέρους του Δικηγορικού Σώματος, εξάρας τας αρετάς του μεταστάντος. Τα συλλυπητήρια εδέχοντο οι ανεψιοί : Κος Γεώργιος Παντελίδης, ο κ. και η κα Αλφρέδου Μιάν και ο κ. Παρίσσης Μπελλένης¨.

Πηγές : ¨Γεώργιος Ρούσσος¨, ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 2/1/1947 – Ντ. Κουτσούμης ¨Ανέκδοτα από την δράσιν του Γεωργίου Ρούσσου¨, ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 6-19/3/1920, 21-3/9/1920, 5-18/11/1920, 16-29/11/1920, 19-2/12/1920, 12/7/1924, 2/1/1947 – ¨Γεώργιος Ρούσσος¨, el.wikipedia.org (25/2/2016) – ¨Γεώργιος Ρούσσος¨, ¨Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια¨, Αθήνα 1933, τ. 21, σ. 272

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ