Η επιστροφή αρχαιολογικών θησαυρών στις χώρες προέλευσής τους αποτελεί μια κρίσιμη διαδικασία για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Πρόσφατα, ο Εισαγγελέας του Μανχάταν, Άλβιν Λ. Μπραγκ, ανακοίνωσε την επιστροφή έντεκα αρχαίων ελληνικών αντικειμένων, συνολικής αξίας σχεδόν ενός εκατομμυρίου δολαρίων, στον ελληνικό λαό. Τα αντικείμενα αυτά ανακτήθηκαν στο πλαίσιο ποινικών ερευνών που αφορούσαν τη διακίνηση αρχαιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της υπόθεσης του διαβόητου διακινητή Ρόμπιν Σάιμς.

Η δράση της Μονάδας Διακίνησης Αρχαιοτήτων (ATU) του Μανχάταν έχει αποδειχθεί καθοριστική στην ανακάλυψη και ανάκτηση σημαντικών πολιτιστικών τεκμηρίων. Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης έρευνας για τον Σάιμς, η ATU έχει κατασχέσει 121 αρχαία αντικείμενα αξίας άνω των 56 εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτά τα αντικείμενα μεταφέρθηκαν παράνομα από και προς τη Νέα Υόρκη και τελικά επαναπατρίστηκαν σε ειδική τελετή, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού της Ελλάδας, Δρ. Λίνας Μενδώνη, και της Γενικής Προξένου της Ελλάδας, Ιφιγένειας Κανσρά.

Ανάμεσα στα σημαντικότερα τεκμήρια που επαναπατρίστηκαν συγκαταλέγεται ένα ανάγλυφο μνήμα, χρονολογούμενο στα τέλη του 4ου – αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., που απεικονίζει ένα συμπόσιο με τη μορφή του αποθανόντος να περιβάλλεται από την οικογένειά του. Αυτό το μοναδικό αντικείμενο είχε λαθρανασκαφεί από την Ελλάδα και εντοπίστηκε στην κατοχή του Σάιμς, πριν κατασχεθεί από τις αμερικανικές αρχές το 2025.

Η επιτυχία της ATU στη δίωξη εγκληματικών δικτύων διακίνησης αρχαιοτήτων είναι αξιοσημείωτη. Υπό τη θητεία του Εισαγγελέα Μπραγκ, έχουν ανακτηθεί περισσότερες από 2.225 αρχαιότητες από 39 χώρες, με συνολική αξία που ξεπερνά τα 250 εκατομμύρια δολάρια. Από την ίδρυσή της, η Μονάδα έχει ανακτήσει σχεδόν 6.000 αντικείμενα, αξίας άνω των 460 εκατομμυρίων δολαρίων, επιστρέφοντας περισσότερα από 5.400 σε 29 χώρες.

Ο Μάθιου Μπογδάνος, επικεφαλής της ATU, έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην αποκάλυψη και διάλυση δικτύων παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών. Στην τελετή επαναπατρισμού τιμήθηκε με τον Τάγμα του Φοίνικα στον βαθμό του Ταξιάρχη, ως αναγνώριση της πολύχρονης προσφοράς του στην προστασία της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η Υπουργός Πολιτισμού, Δρ. Μενδώνη, εξήρε τη συνεργασία μεταξύ των ελληνικών και αμερικανικών αρχών, επισημαίνοντας ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι μια διαρκής πρόκληση που απαιτεί συντονισμένη διεθνή προσπάθεια.

Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει την πολυδιάστατη φύση της αρχαιοκαπηλίας και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη διακίνηση παράνομων αντικειμένων στη διεθνή αγορά τέχνης. Παράλληλα, υπογραμμίζει τη σημασία των νομικών και διπλωματικών μηχανισμών στην αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς στις νόμιμες πατρίδες της. Οι ελληνικές αρχές συνεχίζουν να εργάζονται αδιάκοπα για την επιστροφή και άλλων σημαντικών πολιτιστικών θησαυρών, προασπίζοντας την ιστορική ταυτότητα της χώρας και συμβάλλοντας στην ευρύτερη διεθνή προσπάθεια για την αντιμετώπιση του φαινομένου της αρχαιοκαπηλίας.

(ekirikas.com)